දන්නා සිංහලෙන් ඉංග්‍රිසි ඉගෙන ගනිමු - පාඩම 5

ඉහතකදී වගන්ති දෙකක් එකතු කර දිගු වගන්ති සෑදීමට අප and, but යොදා ගත්තා මතකද?  එම ක්‍රමය හැරුණු විට, තවත් ක්‍රමයක් තියෙනවා එසේ වගන්ති දෙකක් එකතු කර දිගු තනි වගන්තියක් සෑදීමට.  උදාහරණයක් ගෙන බලමු.

I eat polsambola.  (මම පොල් සම්බෝල කනවා.)
I get stomachache.  (මම බඩේ කැක්කුම හදා ගන්නවා/මට බඩේ කැක්කුම හැදෙනවා.)

ඉහත වාඛ්‍ය දෙක අතර යම් සම්බන්ධතාවක් ගොඩ නඟා එක් වගන්තියක් බවට පත් කළ හැකිය.  මෙම සම්බන්ධතාව විවිධාකාරයෙන් විය හැකිය.  එනම්,

“මම පොල් සම්බෝල කන විට, මට ‍බඩේ කැක්කුම හැදෙනවා.”
“මම පොල් සම්බෝල කන නිසා, මට බඩේ කැක්කුම හැදෙනවා.”
“මම පොල් සම්බෝල කනවාට පසු/කෑවට පසු, මට ‍බඩේ කැක්කුම හැදෙනවා.”

ආදී ලෙස එම වගන්ති දෙක විවිධ සම්බන්ධතාවලින් එකතු කළ හැකිය.  එම සම්බන්ධතාව “නිසා/බැවින්”, “විට/කොට”, “පසු/පෙර”, “නම්/හොත්” ආදි වචනවලින් ඇති කෙරේ.  ඉංග්‍රීසියෙන් මෙවැනි වාඛ්‍ය ඉතාම පහසුවෙන් (සිංහල වාඛ්‍යවලටද වඩා පහසුවෙන්) සෑදිය හැකිය.  “නිසා” යන තේරුම ඇති because යන පදය උදාහරණයක් ලෙස ගෙන වාඛ්‍ය දෙකක් එකතු කරන අයුරු බලමු.  මෙහිදී අප කරන්නේ, “හේතුව කියන” වාඛ්‍ය කොටස හෙවත් “අප්‍රධාන වාඛ්‍යය” ට ඉදිරියෙන් because (හෝ එවැනි වෙනත් පදයක්) යොදා, ඉතිරි වාඛ්‍යය කොමාවකින් පසුව නිකම්ම යෙදීමයි.

Because I eat polsambola, I get stomachache.  (මම පොල් සම්බෝල කන නිසා, මට බඩේ කැක්කුම හැදෙනවා.)

මෙහි “හේතුව කියන” අප්‍රධාන වාඛ්‍යයට ඉදිරියෙන් because යොදා, ඉන්පසු එම වාඛ්‍යයේ අවසානයේ කොමාවක් යොදා, දෙවැනි ප්‍රධාන වාඛ්‍යය නිකම්ම යොදා ඇත.  හරිම පහසුයි නේද?  වාඛ්‍ය දෙකෙහිම ඇතුළේ ඇති වචන කිසිදු වෙනසකට ලක් කර නැහැ නේද?  (එහෙත් සිංහලේදී නම් අප්‍රධාන වාඛ්‍ය‍ය තුළ ඇති ක්‍රියාව තරමක් වෙනස් වන බව පේනවා නේද?  “කනවා” යන්න “කන” ලෙස වෙනස් වී තිබේ මෙම උදාහරණය තුළ.  ඒකයි මා පැවසුවේ ඉංග්‍රීසියෙන් එවැනි වාඛ්‍ය සෑදීම සිංහලට වඩා පහසු බව.)  තවත් උදාහරණ කිහිපයක් බලමු.

I study hard.  I will pass the exam.  → Because I study hard, I will pass the exam.  (මම මහන්සියෙන් පාඩම් කරන නිසා විභාගය සමත් වේවි.)
I studied hard.  I passed the exam.  → Because I studied hard, I will pass the exam.  (මම මහන්සියෙන් පාඩම් කරපු නිසා විභාගය සමත් වේවි.)

ඉහත උදාහරණ දෙකෙහි පෙන්වා ඇති ලෙස විවිධ කාලයන්ට (අතීත, වර්ථමාන, අනාගත) අයත් වාඛ්‍ය සුදුසු ලෙස එකතු කළ හැකිය.  ඔබගේ සාමාන්‍ය බුද්ධිය ඇසුරින් ගැ‍ලපෙන වාඛ්‍ය ඕනෑ තරම් එලෙසින් සාදා ගත හැකිය.  පහත සිංහල වාඛ්‍ය බලන්න.

මම හෙට පොල් සම්බෝල කන නිසා, ඊයේ බඩේ කැක්කුම හැදුනා.

මෙය හතර බීරි කතාවක් නේද?  හෙට කරන දෙයක් නිසා ඊයේ ඊට ප්‍රතිඵලයක් ලැබෙන්නේ කෙලෙසද?  අපට වචන ඕන ඕන විදියට ලිවීමට අයිතිය තිබුණද, එම වචන නිවැරදිව ව්‍යාකරණානුකූලව ලිව්වත්, ඉහත වගන්තිය වැනි වලංගු නොවන වගන්ති නොලීමට ඔබට සාමාන්‍ය බුද්ධියක් තිබිය යුතුයි.  මා එසේ පැවසුවේ, ඉංග්‍රීසියෙන්ද grammar අනුව ඉහත සිංහල වාඛ්‍යය වැනිම අවලංගු වාඛ්‍ය නොසෑදීමට ඔබ වග බලා ගත යුතුය.  එවැනි අවලංගු වාඛ්‍ය තැනීමට හේතුව භාෂාව ගැන නොදැනීම නොව, සාමාන්‍ය බුද්ධියේ ඇති අඩුවකි.  ඒ අනුව,

Because I will eat polsambola tomorrow, I got stomachache yesterday.

ලෙස වාඛ්‍යයක් ලිවීම වැරදියි නේද?  අනාගතයේ සිදුවන දෙයකට අතීතයෙන් ප්‍රතිඵලයක් ලැබිය නොහැකිය.

අවශ්‍ය නම් අපට මෙහිදී රීතියක් වුවද සාදාගත හැකිය.  එනම්, “හේතුව කියන” අප්‍රධාන වාඛ්‍යය යම් කාලයක පවතීද, ප්‍රධාන වාඛ්‍යය අනිවාර්යෙන්ම අප්‍රධාන වාඛ්‍යයේ කාලය හෝ ඊට ඉදිරියෙන් තිබෙන කාලයකින් තැබිය යුතුය.  ඒ අනුව,

අප්‍රධාන වාඛ්‍යය අතීත නම් → ප්‍රධාන වාඛ්‍යය අතීත, වර්ථමාන, අනාගත විය හැකිය.
අප්‍රධාන වාඛ්‍යය වර්ථමාන නම් → ප්‍රධාන වාඛ්‍යය වර්ථමාන, අනාගත විය හැකිය.
අප්‍රධාන වාඛ්‍යය අනාගත නම් → ප්‍රධාන වාඛ්‍යය අනාගත විය යුතුය.

ඉහත සඳහන් ඉංග්‍රීසි දිග වාඛ්‍යය තුළ “හේතුව කියන” අප්‍රධාන කොටස (because සමඟ) හා ප්‍රධාන කොටස, අවශ්‍ය නම් මාරු කරද ලිවිය හැකිය.

Because I studied hard, I will pass the exam.  → I will pass the exam because I studied hard.

මෙහිදී because යන කොටස මැද තිබේ අප්‍රධාන වාඛ්‍යය සමඟම.  එමනිසා කොමාවක් දැමිය යුතු නැත වාඛ්‍ය කොටස් දෙක වෙන් කර දැක්වීම සඳහා.

Because I am reading books, I will become an educated man.  (මා පොත් කියවන නිසා, මා උගත් මිනිසෙක් වේවි.)
He passed the exam well because he worked hard.  (ඔහු මහන්සියෙන් වැඩ කළ නිසා, විභාගෙන් පාස් වුණා.)
Because he had learnt French, he went to France.  (එයා ප්‍රංශ භාෂාව ඉගෙන තිබුණු නිසා, එයා ප්‍රංසෙට ගියා.)

Exercises 5-1
Because Kamal played cricket well, he became the captain of the team.  (......................................................)
The man died because he had fallen from a tree.  (............................)

ඉහතදී පෙන්වා දුන්නේ because (නිසා) යන පදය පමණි.  එම “නිසා” යන තේරුමම ඇති තවත් ඉංග්‍රීසි පද කිහිපයක් ඇත.  හරියට සිංහලේදි “නිසා”‍ තේරුමට සමාන “බැවින්”, “හේතුකොට ගෙන” ආදි ලෙස පද කිහිපයක් තිබෙන්නාක් මෙන්, ඉංග්‍රීසියේදී because යන්නට සමාන පද කිහිපයක් ඇත.  ඒවා නම්, as, since, because of the fact that, due to the fact that ය.  ඇත්තටම because, as, since යන පද බහුලව යෙදුනත්, because of the fact that ආදී දිග “කෑලි” බහුලව භාවිතා කෙරෙන්නේ නැත.  කතා කරන විට, කොහෙත්ම භාවිතා වෙන්නේ නැත.

Since I am reading books, I will become an educated man.  (මම පොත් කියවන නිසා, මා උගත් මිනිසෙක් වේවි.)
He passed the exam well as he worked hard.  (ඔහු මහන්සියෙන් වැඩ කළ නිසා, විභාගෙන් පාස් වුණා.)
Because of the fact that he had learnt French, he went to France.  (එයා ප්‍රංශ භාෂාව ඉගෙන තිබුණු නිසා, එයා ප්‍රංසෙට ගියා.)

Exercises 5-2
As I knew the answer, we won the game.  (.................................)
They were dancing in the class since the teacher did not come to the class.  (.................................................................)

මෙතෙක් “නිසා” යන තේරුම ඇති වාඛ්‍ය සෑදුවා.  ‍ඒ හැරුණු විට “හොත් (කළොත්)”, “කොට (කරන කොට)” ආදි තවත් “සම්බන්ධවාචී පද” වර්ග කිහිපයක් ඇත.  ඉංග්‍රීසියේදි එම පදද යොදනු ලබන්නේ ඉහත because පදය යෙදූ ආකාරයටම වන අතර, එහිදී උගත් සියලු රීතින් මේවාටද වලංගු වේ.  එම නිසා ඔබ කළ යුත්තේ එම පද ටික පාඩම් කිරීම නේද?  බලන්න කොතරම් පහසුවක්ද එය.  තවද, because හිදි මෙන්ම (සිංහලේදීද ‍තත්වය එලෙසමයි) එකම තේරුම දෙන එවැනි පද කිහිපයක් පවතින අවස්ථාද ඇත.  මා එම පද සියල්ලම දක්වනවා.

        ·        if/ in case that/ provided that/ providing - නම්/හොත්

If you work hard, you will pass the exam.  (ඔබ මහන්සියෙන් වැඩ කළොත්/කරනව නම්, විභාගය සමත් වේවි.)

I will report to the principal, in case that the students do not study.  (ළමයි පාඩම් කරන්නේ නැති නම්, මම විදුහල්පතිට වාර්ථා කරන්නම්.)

Do you punish me if I tell the truth?  (මම ඇත්ත කිව්වොත් ඔබ මට දඩුවම් කරනවාද?)

Exercises 5-3

Provided that the parliament does not pass the law, the court does not punish.  (...............................................)

…………………………………………………  (ඔබ පාඩම් කර නොමැති නම්, ඔබ එය දන්නවාද?)

මෙම තේරුමට ආසන්න තේරුම් ඇතිව assuming, presuming, assumed that, presumed that ආදි පදද යෙදිය හැකිය.  සිංහලේදී “... යැයි උපකල්පනය ‍කළොත්” වැනි තේරුම් ඒවායේ ඇත.

“අහවල් දේ වෙයි කියලා” යන යෙදුමේද ඉහත තේරුම පවතිනවා නේද?

I took an asprin in case that I get a headache.  (ඔලුව කැක්කුමක් හැදෙයි කියලා/හැදුනොත් එහෙම කියලා මම ඇස්ප්‍රින් එකක් ගත්තා.)

  

        ·        when/ while/ whilst/ as/ as and when - විට/කොට

බොහෝ විට while හා whilst යන පද යෙදෙන්නේ ing-ක්‍රියා රූප ඇති continuous හා perfect continuous tenses සමඟය.  as යන්න “නිසා” තේරුමින්ද ඉහත යෙදුණු බව මතකද?  එකම පදයට තේරුම් කිහිපයක් තිබීම ඉංග්‍රීසියට නුහුරු නුපුරුදු දෙයක් නොවේ.

While I was reading the book, I heard a noise.  (මම පොත කියවමින් සිටි විට, මට ඝෝෂාවක් ඇසුනා.)
When you eat, you get strong.  (ඔබ කන විට, (ඔබ) ශක්තිමත් වෙනවා.)
A bamboo bends down as it grows high.  (උණ ගහක් බිමට නැමෙනවා එය ඉහළට වැඩෙන විට.)

Exercises 5-4

While he was walking, a coconut fell on his head.  (..............)

………………………………  (ඔබ සිංදුවක් කියමින් සිටින විට, මම නටමින් ඉනන්ම්.)

          ·         though/ even though/ although/ even if/ in spite of the fact that/ notwithstanding that - කළත්

Though you work hard, you will not pass the exam.  (ඔබ මහන්සියෙන් පාඩම් කළත්, විභාගය සමත් නොවේවි.)

He will win the game even if he does not know the rules much.  (එයා එච්චර නීති නොදන්නවා වුණත්, එයා තරගය දිනාවි.)

Exercises 5-5

Although the teacher teaches well, the children do not understand.  (.............................................................)

……………………………………………  (‍ඔබ හොඳට සෙල්ලම් කළත්, (ඔබට) තරගය දිනන එකක් නැහැ/නොදිනාවි.)

        ·        before - පෙර

මෙහි before යෙදී ඇත්තේ නිපාත අර්ථයෙන් නොවේ.  නිපාත ගැන අප ඉහතකදී ඉගෙන ගත්තා (පිටු 16 බලන්න.)  නිපාතයේද තේරුම “පෙර” යනුවෙන් වුවද නිපාතයක් ලෙස යොදන විට අප before ට පසුව යොදන්නේ නාමපදයක් බව එහි සඳහන් කළා මතකද?  එහෙත් මෙහිදී නිපාතයක් ලෙස නොව, “සම්බන්ධ කරන පදයක්” (conjunctive) ලෙස before යෙදී ඇත.  එහිදී, නිකම්ම නිකං නාමපදයක් ‍නොව වාඛ්‍යයක් ඊට පසුව යෙදේ.  Before පමණක් නොව, after, till/until වැනි පද වලටද නිපාත තේරුම මෙන්ම conjunctive ලෙසද භාවිතා කෙරෙන බව ඔබට පෙනේවි.

Before I entered the house, I rang the bell.  (මම ගෙදරට ඇතුළු වීමට පෙර, (මම) බෙල් එක ගැහුවා.)

He washes his hands, before he eats.  (එයා කන්නට පෙර, (එයා) අත හෝදනවා.)

Exercises 5-6

Before the visitors come, we decorated the hall.  (...............)

……………………. (ඔබ බෙහෙත් බොන්න පෙර (ඔබ) කන්න.)

         ·        after - පසු

After you eat, you take the medicine.  (කෑවට පසු ඔබ බෙහෙත් බොන්න.)

The buyers are coming after you opened the shop.  (ඔබ කඩේ විවෘත කළාට පසු, ගැනුම් කරුවන් එනවා.)

         ·        till/ until - තුරු

I was waiting till you come back.  (ඔබ ආපසු එන තුරු මම බලං හිටියා.)

Until you tell the truth, I will not forgive you.  (ඔයා ඇත්ත කියන තුරු මම සමාව දෙන්නේ නැහැ.)

Exercises 5-7

I have been washing clothes till dirt went away.  (...............)

..................  (කමල් එනතුරු නිමල් හෝල් එකේ බලං හිටියා.)

         ·        so that/ in order that - (යමක් සිදුකරනු) පිණිස

I opened the door so that cool air comes in.  (සිසිල් සුළඟ ඇතුළුවන්නට/ඇතුළුවනු පිණිස මම දොර ඇරියා.)

          ·        as if/ as though - හරියට නිකං ... වගේ

අප්‍රධාන වගන්තිය වර්ථමාන කාලයේ නම්, ඉන් හැඟවෙන්නේ එම කියන දේ සත්‍ය වීමටද ඉඩ ඇති බවත්, එය අතීත ස්වරූපයෙන් පැවතියොත් එසේ වීමට කොහෙත්ම බැරි බවත්ය. (අවශ්‍ය නම්, අතීත ක්‍රියාව බහුවචනයෙන් වුවද තැබිය හැකියි.)

He speaks as if he knows everything. (එයා කතා කරන්නෙ හරියට නිකං එයා ඔක්කොම දන්නවා වගේ.)

ඉහත වාඛ්‍යයෙන් කියන දේ (එනම්, එයා ඔක්කෝම දන්නවා යන වග) සත්‍යද විය හැකිය. එහෙත් පහත වාඛ්‍යයෙන් කියන දේ අනිවාර්යෙන්ම විය නොහැකිය (අප්‍රධාන වාඛ්‍යය අතීත ස්වරූපයෙන් තබා ඇති නිසා). කැමති නම්, ක්‍රියාව බහුවචනයෙන් තැබිය හැකිය.

He talks as if he was/were rich. (එයා කතා කරන්නේ හරියට නිකං එයා පොහොසත් ‍වගේනේ.)

      ·        now that - (කරපු/කරන) එකේ

Now that you have come here, you will get a present.  (ඔයා මෙහි ආපු එකේ ඔයාට දැන තෑග්ගක් ලැබෙයි.)

          ·        once/ as soon as - ගමන්ම (එසැනින්ම)

Once I go there, I will call you.  (මම එහි ගිය ගමන්ම ඔයාට කෝල් කරන්නම්.)

          ·        only that/except that - ඒ හැරුණම, එකම වෙනස නම්

I applied the same cream on face, only that it comes with a fragrance.  (මම මුහුනේ ආලේප කළේ එකම ක්‍රීම් එක, එකම වෙනස නම් ඒක සුවඳකුත් එක්ක එන්නෙ.)

          ·        unless/ if not - නැතිනම් මිසක්

Unless I you tell me, I will not do it.  (ඔයා ඒක කිව්වොත් මිසක්, මම ඒක කර‍න්නෙ නැහැ.)

         ·        that - ... කියලා/කියන එක

යම් වාඛ්‍යයක් ඉදිරියෙන් that දැමූ විට මෙම “...කියලා” යන තේරුම ලැබේ.

I am eating a mango.  (මම අඹයක් කමින් ඉන්නවා.) → that I am eating a mango (මම අඹයක් කමින් ඉන්නවා කියලා)

She played netball.  (ඇය නෙට්බෝල් සෙල්ලම් කළා.) → that she played netball (ඇය නෙට්බෝල් සෙල්ලම් කළා කියලා)

They will have done it.  (ඔවුන් එය කරලා තියේවි.)  → that they will have done it (ඔවුන් එය කරලා තියේවි කියලා)

මෙවැනි “කියලා” යන කොටස් සහිත වාඛ්‍ය අප නිතරම භාවිතා කරනවා නේද?

My mother knows that I ate the mango.  (අම්මා දන්නවා මම අඹය කෑවා කියා/කියලා.)

මෙහි “my mother knows” හා “I ate the mango” කියන වාඛ්‍ය දෙක that මඟින් එකතු කර තිබෙනවා නේද?

He said that you know me.  (ඔයා මාව දන්නවා කියලා ඔහු කීවා.)

Everyone in the school is talking about you that you played well.  (ඉස්කෝලෙ හැම දෙනාම කතා කරනවා ඔයා හොඳට සෙල්ලම් කළා කියලා.)

He will not punish you that you had broken the glass.  (ඔයා වීදුරුව කැඩුව කියලා එයා ඔයාට දඬුවම් කරන එකක් නැහැ.)

Exercises 5-8

The mother says that he became the president once.  (............................................)

I did not know that Kamal plays rugby.  (.........................)

…………………..  (එයා උගන්වනවා කියලා කමල් දන්නෙ නැහැ.)

ඉහත that යෙදුම ඉතා සරළ මෙන්ම අපූරු දෙයකි.  අපට නිතරම මෙවැනි වාඛ්‍යය පැවසීමට සිදුවන බව ඔබට පෙනේවි.  තවද, අවශ්‍ය නම් එම that පදය නොදා සිටීමටද (ලොප් කිරීම) පුළුවනි.  ඉංග්‍රීසි භාවිතා කරන බොහෝ දෙනා මෙලෙස that ලොප් කරනවා.  එයටද පුරුදු වෙන්න.

The mother says he became the president once.  (අම්මා කියනවා එයා ජනාධිපති වුණා කියලා)

I did not know Kamal plays rugby.  (කමල් රග්බි ගහනවා කියලා මං දැන සිටියෙ නැහැ.)

මෙහිදී පමණක් නොවේ, ඉහත conjunctive (සම්බන්ධ කරන වචන) ලෙස යෙදී ඇති වෙනත් පදවල that ඇති නම්, ඒවාද ලොප් කිරීමට පුළුවන්.  ඒ අනුව due to the fact that, because of the fact that, notwithstanding that, in spite of the fact that ආදි තැන්වල ඇති that ද ලොප් කළ හැකිය.

I applied the same cream on face, only it comes with a perfume.  (මම මුහුනේ ආලේප කළේ එකම ක්‍රීම් එක, එකම වෙනස නම් ඒක සුවඳකුත් එක්ක එන්නෙ.)
I opened the door so cool air comes in.  (සිසිල් සුළඟ ඇතුළුවන්නට/ඇතුළුවනු පිණිස මම දොර ඇරියා.)
I took an asprin in case I get a headache.  (ඔලුව කැක්කුමක් හැදෙයි කියලා/හැදුනොත් එහෙම කියලා මම ඇස්ප්‍රින් එකක් ගත්තා.)

යම් tense එකක මූලික ක්‍රියා ස්වරූපයට ඉදිරියෙන් to යන පදය දැමූ විට කුමක් සිදු වේවිද?  ඔබට එය සිතා ගත හැකිය.  එම ක්‍රියාවට “-ට” හෝ ”-ඩ” යන අකුර සහිතව තේරුමක් ලැබේ.  උදාහරණ කිහිපයක් බලමු.

to + eat (simple tense හි මූලික ස්වරූපය) → to eat (කන්නට/කන්ඩ)
to + be eating (continuous tense හි මූලික ස්වරූපය) → to be eating (කමින් ඉන්නට/ කමින් ඉන්ඩ)
to + have eaten (perfect tense හි මූලික ස්වරූපය) → to have eaten (කාලා තියෙන්නට)
to + have been eating (perfect continuous හි මූලික ස්වරූපය) → to have been eating (කමින් ඉදලා තියෙන්නට)

මෙසේ සකස් කර ගත් කොටස් (මේවා ”to-ක්‍රියාව” ලෙස හඳුන්වමු.) දැන් වාඛ්‍යවලට යෙදිය හැකිය.  SVo හි o අකුරින් නිරූපණය කරන්නේ මෙවැනි කොටස් දැමිය යුතු ස්ථානය (හෙවත් පිළිවෙළ) වේ.

I like.  (මම කැමැතියි.)             → I like to eat.  (මම කැමැතියි කන්ඩ.)
                                                → I like to be eating.  (මම කැමැතියි කකා ඉන්ඩ.)

ඉහත අකාරායට එවැනි to-ක්‍රියා සහිත කොටස් වාඛ්‍යවලට පහසුවෙන් එකතු කළ හැකියි.

Children like to play.  (ළමයි කැමැතියි සෙල්ලම් කරන්ඩ.)
I am coming to work.  (මම එනවා වැඩ කරන්නට.)
We want to be stuying.  (අපිට ඕන පාඩම් කර කර ඉන්ට.)
My father wants to have finished.  (මගේ තාත්තට ඕන ඉවර කරලා තියෙන්නට.)

ක්‍රියාපදයක් හෝ ක්‍රියාපදයක් ආශ්‍රය කරගෙන සෑදෙන ස්වරූප (ඉහත to-ක්‍රියා, ing-ක්‍රියා ආදිය) වලට අයිතිවාසිකම් දෙකක් ඇත.  එනම්, කුමන ආකාරයකින් හෝ පවතින්නේ ක්‍රියාවක් නම්, ඊට ක්‍රියා විශේෂණ පද ගැනීමට හා කර්ම පද (හා නිපාත කොටස්ද) ගැනීමට පුළුවන.  

ඒ අනුව ක්‍රියා ආශ්‍රයෙන් සෑදෙන to-ක්‍රියාද අවශ්‍ය නම් කර්ම පද හා ක්‍රියා විශේෂණ ගත හැකිය.

to eat (කන්නට)           → to eat mangoes (අඹ කන්නට)
                                    → to eat quickly (ඉක්මනින් කන්නට)
                                    → to eat in the canteen (කැන්ටිමේ කන්නට)
                                    → to eat mangoes quickly (ඉක්මනින් අඹ කන්නට)   ආදි ලෙස.

Children like to play cricket.  (ළමයි කැමැතියි ක්‍රිකට් සෙල්ලම් කරන්ඩ.)
I am coming to work with you.  (මම එනවා ඔයා එක්ක වැඩ කරන්නට.)
We want to be stuying hard.  (අපිට ඕන මහන්සියෙන් පාඩම් කර කර ඉන්ට.)
My father wants to have finished it quickly.  (මගේ තාත්තට ඕන ඒක ඉක්මනින් ඉවර කරලා තියෙන්නට.)

Exercises 5-9
They do not like to disturb us.  (...............................................)
Kamal is playing to win the game this time.  (....................................)
………………………………….  (මට ඕන ජනාධිපති වෙන්නට/වෙන්න.)

යමක් කරන්නේ තවත් යමක් කිරීමට නම්, ඉහත to පදය වෙනුවට අවශ්‍ය නම් in order to යන දිගු වචන පෙළද ආදේශ කළ හැකිය.  එහෙත්, like, want වැනි කැමත්තක් හඟවන ක්‍රියාවලට පසුව ඇති to-ක්‍රියාව සඳහා මෙය භාවිතා නොවේ, මක්නිසාද යත් එම like, want වැනි ක්‍රියාවලින් ක්‍රියාශීලිව යමක් කරන බවක් නොකියවෙන නිසා.  ලිඛිත ව්‍යවහාරයේදී මෙය බහුලව භාවිතේ කෙරේ.

I am coming in order to work with you.  (මම එනවා ඔයා එක්ක වැඩ කරන්නට.)

and හා but භාවිතා කොට අපට to-ක්‍රියා කොටස් කිහිපයක් වුවද එකට ලිවිය හැකිය.

I went to see him and to bring the book back.  (ඔහුව බලන්නට සහ පොත නැවැත ගෙනෙන්නට මම ගියා.)

සමහර විටෙක to-ක්‍රියා කොටස් කෙටි නම්, දෙවැනියට යෙදෙන to පදය නැතිව වුවද ලියන සිරිතක් ඇත.
 

I went to see him and to bring the book back.  → I went to see him and bring the book back.
 

“කරන්නට” ආදී තේරුම මෙන්ම එහි විරුද්ධ තේරුම වන “නොකරන්නට/කරන්නට නෙ‍මේ” යනුවෙන්ද අපට ලිවීමට පුළුවන්.  කළ යුත්තේ to-ක්‍රියාවට මුලින් not දැමීමය.

not to work (වැඩ නොකරන්නට/ වැඩ කරන්නට නෙමේ)
not to be working (වැඩ නොකරමින් ඉන්නට/ වැඩ කර කර ඉන්නට නෙමේ)

I went there not to tell the truth.  (මම එහි ‍ගියේ ඇත්ත කියන්නට නෙමේ/ඇත්ත නොකියන්නට)

I asked him not to be watching TV, but to be reading the book.  (මම ඔහුට කිව්වේ ටිවි බලමින් ඉන්නට නෙමේ, නමුත් පොත කියව කියව ඉන්නට (“මම ඔහුට කිව්වේ පොත කියව කියව ඉන්නට මිසක් ටිවි බලමින් ඉන්නට නෙමේ.” ලෙස ‍‍වගන්තිය තවත් හුරුබුහුටි කළ හැකිය.))

ඉහත උදාහරණයෙන් පෙනෙන්නේ and මෙන්ම but ද යෙදිය හැකි බව නේද?  ඇත්ත වශයෙන්ම ඔබට හැම දෙයක්ම ඇඟිල්ලෙන් ඇන ඇන කියා දීමට අවශ්‍ය නැත.  භාෂාවක් යනු රීති හා රටා සමූහයක් උගත් පසු තමන්ගේ බුද්ධිය (නිර්මාණශීලිත්වය) භාවිතා කර අවශ්‍ය අදහස් ඉදිරිපත් කිරීමයි.  ඔබ ඉගෙන ගන්නා විවිධ ව්‍යකරණ කොටස් හා රටාවන් තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි එකතු කළ හැකිය.  මූලික දේවල් උගත් පසු ඔබට එය කළ හැකිය.  බය වෙන්න එපා.  ‍ඉංග්‍රීසියෙන් පත පොත කිහිපයක් කියවූ විට ඔබට එසේ කිරීමට බියක් පවතී නම්, එයද ඉවත් වී යනු ඇත.

අප මෙතෙක් ඉගෙන ගත් සියලු වගන්තිවල go, eat, drink ආදී ලෙස යම් කිසි ක්‍රියාවක් තිබුණා නේද?  එම මූලික ක්‍රියාපද ඒ ඒ tense එක අනුව විවිධ කැපිලි කෙටිලි සිදුකර (ing, ed වැනි කොටස් එකතු කර) වාඛ්‍ය සෑදුවා.  තව විදියකින් කි‍යතොත්, ඒ සියලු වාඛ්‍යවල යම් “ක්‍රියාවලියක්” (action) තිබ්බා නේද?  එසේ නම්, පහත වාඛ්‍යයන් දෙස මඳක් බලන්න.

මම ගුරුවරයෙක්.                     කමල් හොඳයි.

ඉහත වාඛ්‍යවල ඔබට යම් (කරනවා,යනවා, නිදියනවා, සිතනවා වැනි) action එකක් දැක ගත හැකිද?  නැහැ නේද?  මෙවැනි වාඛ්‍ය තරමක් විශේෂයි නේද?  ඔවි, ඊ ළඟ පාඩමින් අප මෙවැනි වාඛ්‍ය  ලියන අයුරු ඉගෙන ගනිමු.