Today I heard about a grand wedding of an Indian tycoon (Ambani's son) from a friend of mine, and he showed me some videos of it too. He said famous and powerful people from around the world have been invited to it, and the cost of the event was going to be several Billions (of Indian Rupees or USD, I don't know). If you think about it, India is a country with a higher population of substandard living conditions. There are innocent and miserable children who are forced to work for a mere subsistence, being deprived of education, health facilities, and food and water. I remember a movie based on a true story in which Akshey Kumar was playing the leading role where he makes sanitary towels (pads) for poor women who could not afford it. In such a country, a single wedding event spends billions of money. What a crappy world we are living! You could imagine how much wealth this family has amassed. On the other, this "mental disease" of exorbitant spending must be highly we
බුදු සමිඳු දැකීම (මමත්වය යනු?)
බුදු දහම අනුව, මමත්වය යනු කුමක්දැයි ඇසූ විට
බොහෝ දෙනා එකවරම ලබා දෙන පිළිතුර වනු ඇත්තේ “මමය මාගේය යන හැඟීම මමත්වය” යනුවෙනි.
එහි කිසිදු වරදක් නැත; එහෙත් එහි යම් අඩුපාඩුවක් ඇත. ඇත්තටම, මමත්වය යන්න ඊට වඩා
සියුම් හා ගැඹුරු සංකල්පයකි. එය කාටත් තේරෙන සරල ආකාරයෙන් පැහැදිලි කිරීමට උත්සහ
දැරීම මෙම කුඩා ලිපියේ අරමුණ වේ.
ඔබ දෑස් විවර කර බලන විට විවිධ දෑ දකින්නට ලැබේ.
එලෙසම කන, නාසය ආදී අනෙක් ඉන්ද්‍රියන්ගෙන්ද අවට පරිසරය ගැන අවබෝධයක් (සංජානන) ඔබ
ලබා ගනී. එලෙස ගස, මල, ඉර, මිනිසා, ආදී ලෙස දකින ඇසෙන දැනෙන සියලු දෑ “සංඥා” නමි. විවිධ
පුද්ගලයන් මෙම මනසේ පවතින සංඥාවලට ඒ ඒ භාෂාවලින් යම් යම් ශබ්ද ගලපා (map) ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, සිංහලෙන් “අම්මා” ලෙස
හඳුනාගනු ලබන සංඥාවට ඉංග්‍රිසියෙන් mother ලෙසද,
ප්‍රංශ භාෂාවෙන් mère ලෙසද,
පාලියෙන් මාතා ලෙසද ආදී වශයෙන් විවිධ ශබ්ද මාත්‍රයන් පවතී. ශබ්දය කුමක් වුවත්, යම්
යම් අයට එම ශබ්දය අසා එහි තේරුම වැටහුණත් නැතත්, ඉන් එම ශබ්දය විසින් නියෝජනය
කෙරෙන සංඥාවට හානියක් නොවේ. එනම්, සංඥාවකට භාෂාව වැදගත් නැත. සංඥාවක ස්වභාවය එයයි.
ලී කැබැලි ටිකකින් යම් ආකාරයකින් තනා ඇති දෙයක්
පෙන්වා අප එයට පුටුව යැයි කියනවා. ඇත්තටම පුටුව යනුවෙන් සංඥාවක් මේ ලෝකය
තුළ පවතිනවාද? මොහොතකට සිතමු එවැන්නක් පවතිනවා කියා. දැන්, එම පුටුව යැයි
හඳුනාගත් දෙයම එහි කොටස් වෙන් කර (කඩා) වෙන වෙනම තැනින් තැන විසිකර තිබෙන ලී
කැබැලි වශයෙන් දකින්නට සැලැස්සුවොත් ඔබ එවිටත් එය පුටුවක් ලෙස හඳුනාගන්නේ නැහැ
නේද? එනම්, ඔබ පුටුව ලෙස හඳුනාගත් සංඥාව සත්‍ය ලෙසම (වාස්තවිකව) පවතින්නක් නො‍වන
බව පැහැදිලියි (මෙයම පරමාර්ථ හා හීනාර්ථ/සම්මුතිකාර්ථ විග්‍රහය වේ). ඔබට මෙම
උදාහරණය ඉතා සරලව වටහා ගත හැකියි. එහෙත්, පහසුවෙන් ඉහත වෙනස හඳුනාගත් ඔබේ මනසම
තවත් අවස්ථාවක එම වෙනස (එනම්, සංඥාවක් යනු මනසේ පමණක් නිර්මාණය කරන ලද්දක් බව)
හඳුනාගැනීමට අපො‍හොසත් වෙනවා. කුමන ආකාරයකින් හෝ වේවා යම් යම් “අරමුණු
(ආරම්මණයන්)” අරඹයා ඔබ තුල හටගන්නා ඕනෑම සංඥාවක් “මමත්වය” වේ. ඒ කෙසේද? ඔබ යම්
දෙයක් ගලක් ලෙස (“ගලක්” තමන් ගලක් ලෙස
සිතනවා ඇතැයි ඔබ කල්පනා කරනවා) හෝ මලක් මලක් ලෙස (එලෙසම, “මලක්” තමන් මලක් යැයි
කල්පනා කරන්නේ යැයි ඔබ සිතනවා) හෝ ආදී වශයෙන් තේරුම් ගැනීමම “මමත්වය” වේ. ඒ මල හෝ
ගල හෝ තමන් අහවලා යැයි “මම” යන දෘෂ්ටියකින් පවතී (ගලට මලට සිතිය නොහැකි බව සත්‍යයකි.
එහෙත් එම ගල හෝ මල හෝ වෙනුවෙන් සිතීමට හැකි මනුෂ්‍යයා එලෙස සිතීමේ රාජකාරිය සිදු
කරයි.) එවිට, “මම” යන දෘෂ්ටියෙන් බැහැරව බුදුදහම අනුව නිවැරදිව ගත යුතු දෘෂ්ටියක්
ඇත්ද? ඔව්, ඇත. සෑම දෙයක්ම සතර මහා භූතයන්ගෙන් සැදුම්ලත් දෑ ලෙසට ගත යුතුය. සතර
මහා භූතයන් යනු ද්‍රව්‍යාත්මක දේවල් නොව, යම් යම් ගති ලක්ෂණ හතරක් පමණක් වන අතර
වෙනත් ලිපියකින් ඒ ගැන විමසා බලමු. (පඨවි, ආපෝ, තේජෝ, වායු යන මහා භූතයන් ගැනද
ඇත්තේ සාවධ්‍ය තේරුම්ගැනීමකි සමහරක් දෙනා අතර.)
ඉතිං අප බොහෝ දෙනා මමත්වය ගැන සිතා සිටින්නේ
“තමන්” යන අදහසින් පමණි. එහෙත් සත්‍යය නම්, මමත්වය යනු ලොව තුළ ස්පර්ශක
ස්වභාවයෙනුත් අස්පර්ශක ස්වභාවයෙනුත් පවතින සෑම දෙයක්ම සංඥා ලෙස ගැනීමයි. එයම
“මුලාව හෙවත් මෝහය” යනුවෙන් හැඳින්වේ.
Buddhism
Buddhism