මාලිමා ආණ්ඩුවක් පතමින් විශාල පිරිසක් දිවා රෑ වෙහෙසෙමින් කටයුතු කරන බවක් පෙනෙන අතර, ඇත්තටම මට ආයේ මතක් වන්නේ ගෝඨාභය ජනපතිවරණයට තරග වදින කොට තිබුණු තත්වයමයි. මාලිමාව ගෙඩි පිටින්ම කරන්නේ එකල රාජපක්කලා කරපු ප්රචාරණ වැඩපිලිවෙලමයි. එහෙත් කිසිදු විමසිල්ලක් නැති සිංහල තරුන වහල්ලු ජවිපෙ/මාලිමා රජයක් ආ විට බොහෝවිට ඇති විය හැකි දේවල් ගැන සිතා බලා තිබේද? ගෝඨාභය ඇන ගත් දේවල් අතර ලොකුවටම තිබුනේ විදෙස් විනිමය හිඟ වීමය. එම නිසා රටට අවශ්ය ඉන්ධන, ගෑස්, බෙහෙත් හා තවත් අත්යවශ්ය දේ රටට ආනයනය කිරීමට බැරි විය. එනිසාම විදුලිය කපන්නට සිදු විය. තෙල් පෝලිම්වල වරුගනන් සිටින්නට සිදු විය. ඒ අත්දැකීම් එකින් එක නැවත මතක් කිරීමට අවශ්ය නැත මොකද අප එය හොඳටම විඳෙව්වෙමු. එහෙත් එම අත්දැකීමට ආයේ මුහුන දීමට සිදු විය හැකි බවක් පෙනේ. කවදත් විදෙස් ණය වලින්ම විදෙස් ණය සේවාකරණය කරමින් සිටි ලංකාව මෑත ඉතිහාසයේ කිසිදා දේශීය නිෂ්පාදනය ඉහල දැමීමෙන් එම ණය ගෙවන තත්වයක සිටියේ නැත. එමනිසා නිරන්තරයෙන් අප විදෙස් ණය උගුලේ සිර වී සිටියා. මාලිමා රජයක් ආ සැනින් එම තත්වය කනපිට පෙරලෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා වසර කිහිපයක් ගත වනු ඇත (ඔවුන් ඉතාම හොඳි
ලංකා ඉතිහාසයේ ඉතා වැදගත් සංධිස්ථානයක් ලෙස සටහන් කළ හැකි නඩු තීන්දුවක් ලෙස සිල් රෙදි හොරු දෙදෙනා වන හිටපු ජනපති ලේකම් හා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසමේ හිටපු සභාපති හා මහින්ද රාජපක්කගේ ඥාති ලලිත් වීරතුංග හා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂමේ හිටපු අධ්යක්ෂ ජනරාල් අනූෂ පැල්පිටට ලබා දුන් දඬුවම සැලකිය හැකිය. මේ ගැන අපත් කාලයක් පුරාවටම නොඉවසිල්ලෙන් බලා සිටියෙමු. කෙසේ වෙතත් ලබා දුන් දඬුවම ලිහිල් වැඩි යැයිද සිතේ.
මුං දෙදෙනා ජනතා මුදල් ජනාධිපති මැතිවරණයේදී හිටපු කුපාඩි වනචර රජා වන මහින්ද පර්සි රාජපක්කට වාසි සැලසෙන පරිදි අවභාවිතා කර ඇත. එය එසේ මෙසේ ගණනක් නොව, රුපියල් ලක්ෂ හයදහකි. උසාවිය නිවැරදි ලෙසම එය මැතිවරණ අල්ලසක් හා රාජ්ය දේපල අවභාවිතයක් ලෙස සලකා නඩු තීන්දු ලබා දීම ප්රසංසනීය වේ.
එහෙත් අද වන විට එම දඬුවම කනපිට හරවන්නට රාජපක්කගේ හොර නඩය ක්රියාන්විත අරඹා ඇත. රාජපක්ක ලොල්ලෙකු වන රියර් අඩ්මිරාල් සරත් වීරසේකර පවසන්නේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ බුදු දහමට ප්රමුඛතාව ලබා දීම යන ව්යවස්ථාව ක්රියාවට නැඟීමක් ලෙස සිල් රෙදි බෙදීම සැලකිය යුතු බවකි. මෙම දඬුවමින් රාජ්ය ආයතන බුදු දහමට කරන අනුග්රහයන් නැවතී යෑමට ඉඩ ඇති බව ඒකා දොඩවයි. තවත් මුඩ්ඩපබ්බජිතයන් කිහිප දෙනෙකුද එවැනිම මත දක්වනු පෙනුනි. සිල් රෙදි හොරු දෙන්නා මුංට අනුව මහා ධනපති හා දානපති අනේපිඬු සිටුවරුය. උන්ගේ පෞද්ගලික මුදලින් අසූ කෙලක් වියදම් කර සිල් රෙදි බැරි නම් යට ඇඳුම් බෙදා දුන්නත් අපට කම් නැත. එහෙත් මේ රෙදි හොරුන් දානපති වී තිබෙන්නේ අපේ මුදල් වියදම් කරමින්ය.
බුදු දහමට ඇත්තටම නිගරු කරන්නේ වීරසේකර හා අර චීවරදාරින් වැනි තුච්ඡයන්ය. තමාගේ එකා හොරකම් කරන විට එය දානයක් සේ (අසාරය සාරය ලෙස) දකින එවුන් මිච්ඡා සංකප්පයෙන් ජීවත් වන පාපතරයන්ය. උන් අර පෙදෙසේ මේ පෙදෙසේ ආදි ලෙස සංඝනායක පදවි දැරූ පලියට එම සත්ය වෙනස් නොවේ. මුංගේ වාසියට අර තරම් වටිනා දහමත් වෛශ්යා වෘත්තියේ යොදවන්නේ මුන්ය. බුද්ධ රුවක් රෙද්දක ප්රින්ට් කර තිබෙන විටත් නීතිය ක්රියාත්මක වන රටේ හරි නම් මෙලෙස අමු අමුවේ බුදු දහම විකෘති කරන, බුදු දහම අනාචාරයේ යොදවන, වනචර ක්රියාවන් බුදු දහමින් විසුද්ධිකරණය කරන මෙවන් අධමයන්ට නීතිය ක්රියාත්වක කළ යුතු වේ.
තවද රාජපක්ක හා අගමැත්තා අතර හමුවක් ඊයේ පවත්වා තිබේ. එහිදී අගමැත්තාද මෙම දඬුවම ගැන මවිතයට පත් වූ බව රාජපක්ක කියයි. ඊට අගමැත්තා දෙන පිලිතුර කුමක්දැයි බලා සිටිමු. සංචාරක ඇමති ජෝන් බාස්ද වීරතුංගට සුදු හුනු ගානු මාධ්ය ඔස්සේ දැකිය හැකිය. රාජපක්ක කාලේ උ සමඟ රට සවාරිවලට ජෝන් බාස්ව එක්කං ගිහිපු එකට කරන කල ගුණ සැලකීමක් ලෙස එය සැලකිය හැකිය. හැම එකාම බලන්නේ තමන්ට සිදු වූ වාසි අවාසි මිස, සාධාරණත්වය හා රට ගැන නොවේ.
ඊයේ බරපතල වැඩ සහිතව හිරේට යවපු රෙදි හොරු දෙන්නා අද බන්ධනාගාර රෝහලේ ලැඟුම් ගෙන ඇත. හෙට ජාතික රෝහලේ ගෙවන වාට්ටුවටත්, අනිද්දා පෞද්ගලික රෝහලකත් ඇඩ්මිට් කළොත් එහි පුදුම වන්නට දෙයක්ද නැත. උස් තැන් දැක හැකිලෙන මිටි තැන් දැක පුප්පන කාලකන්නි නිළධාරින් සිටින රටක සිටීමේ ප්රතිපලය එයයි. අනුපාතයක් හෝ ප්රතිශතයක් ලෙස ගත් විට වනචර ප්රභූන් බන්දනාගාර ගත වන විට රෝහල් ගත වීම හා සාමාන්ය ජනයා එලෙස බන්දනාගාර ගත වීමෙන් රෝහල්ගත වීම ගැන බැලූ විට ඕනෑම කෙනෙකුට මෙතැන ඇති වංචාව පෙනේ. නීතිය ක්රියාත්මක වීමේදිත් නීතිය හා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් (සැමෝටම එක සැලකිලි ලැබීම) කැඩෙන රටකි ලංකාව.
මෙනිසා වටිනා උසාවි තීන්දුවක් ආරක්ෂා කිරීමට හා අර කියූ ජාතියේ රටේ පවට උපන් කාලකන්නින්ගේ හා හොරුන්ගේ ක්රියාන්විත ආපස්ස හරවන අරගලයක් දැන් සිවිල් සමාජය තුල ඇති විය යුතුය. නැතිනම්, ප්රායෝගික තලයේදී වැරදි කිරීමට රාජ්ය නිලධාරින් බිය නොවනු ඇත. හැකි ඉක්මනින් අනෙක් දූෂිතයන්ටද මෙලෙසම නීතිය ක්රියාත්මක කරවීමට බලපෑම දැඩි කළ යුතුය. එසේ නැති වුවොත්, දෙපැත්තේම හොරු තම තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඩීල් දමනු ඇත. දැනටමත් ඩීල් ආරම්භ වී ඇති බව පෙනේ. මහාබැංකු බැඳුම්කර හොරුන්ට රාජපක්ක හොරු හිලව් වී යෑමට ඉඩ ඇත.
දැන්වත් ජනපති පඹයාට අර පිනෝකියෝට මෙන් පන ඒවා යැයි ප්රාර්ථනා කරමු. එසේ නොවුණොත් ඉතිහාසයේ මෙම වකවානුව හොරු දැක දැකත් හිටං හිටපු නපුංසක ජනපතියෙක් සිටි කාලයක් සේ සටහන් වනු ඇත.
මුං දෙදෙනා ජනතා මුදල් ජනාධිපති මැතිවරණයේදී හිටපු කුපාඩි වනචර රජා වන මහින්ද පර්සි රාජපක්කට වාසි සැලසෙන පරිදි අවභාවිතා කර ඇත. එය එසේ මෙසේ ගණනක් නොව, රුපියල් ලක්ෂ හයදහකි. උසාවිය නිවැරදි ලෙසම එය මැතිවරණ අල්ලසක් හා රාජ්ය දේපල අවභාවිතයක් ලෙස සලකා නඩු තීන්දු ලබා දීම ප්රසංසනීය වේ.
එහෙත් අද වන විට එම දඬුවම කනපිට හරවන්නට රාජපක්කගේ හොර නඩය ක්රියාන්විත අරඹා ඇත. රාජපක්ක ලොල්ලෙකු වන රියර් අඩ්මිරාල් සරත් වීරසේකර පවසන්නේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ බුදු දහමට ප්රමුඛතාව ලබා දීම යන ව්යවස්ථාව ක්රියාවට නැඟීමක් ලෙස සිල් රෙදි බෙදීම සැලකිය යුතු බවකි. මෙම දඬුවමින් රාජ්ය ආයතන බුදු දහමට කරන අනුග්රහයන් නැවතී යෑමට ඉඩ ඇති බව ඒකා දොඩවයි. තවත් මුඩ්ඩපබ්බජිතයන් කිහිප දෙනෙකුද එවැනිම මත දක්වනු පෙනුනි. සිල් රෙදි හොරු දෙන්නා මුංට අනුව මහා ධනපති හා දානපති අනේපිඬු සිටුවරුය. උන්ගේ පෞද්ගලික මුදලින් අසූ කෙලක් වියදම් කර සිල් රෙදි බැරි නම් යට ඇඳුම් බෙදා දුන්නත් අපට කම් නැත. එහෙත් මේ රෙදි හොරුන් දානපති වී තිබෙන්නේ අපේ මුදල් වියදම් කරමින්ය.
බුදු දහමට ඇත්තටම නිගරු කරන්නේ වීරසේකර හා අර චීවරදාරින් වැනි තුච්ඡයන්ය. තමාගේ එකා හොරකම් කරන විට එය දානයක් සේ (අසාරය සාරය ලෙස) දකින එවුන් මිච්ඡා සංකප්පයෙන් ජීවත් වන පාපතරයන්ය. උන් අර පෙදෙසේ මේ පෙදෙසේ ආදි ලෙස සංඝනායක පදවි දැරූ පලියට එම සත්ය වෙනස් නොවේ. මුංගේ වාසියට අර තරම් වටිනා දහමත් වෛශ්යා වෘත්තියේ යොදවන්නේ මුන්ය. බුද්ධ රුවක් රෙද්දක ප්රින්ට් කර තිබෙන විටත් නීතිය ක්රියාත්මක වන රටේ හරි නම් මෙලෙස අමු අමුවේ බුදු දහම විකෘති කරන, බුදු දහම අනාචාරයේ යොදවන, වනචර ක්රියාවන් බුදු දහමින් විසුද්ධිකරණය කරන මෙවන් අධමයන්ට නීතිය ක්රියාත්වක කළ යුතු වේ.
තවද රාජපක්ක හා අගමැත්තා අතර හමුවක් ඊයේ පවත්වා තිබේ. එහිදී අගමැත්තාද මෙම දඬුවම ගැන මවිතයට පත් වූ බව රාජපක්ක කියයි. ඊට අගමැත්තා දෙන පිලිතුර කුමක්දැයි බලා සිටිමු. සංචාරක ඇමති ජෝන් බාස්ද වීරතුංගට සුදු හුනු ගානු මාධ්ය ඔස්සේ දැකිය හැකිය. රාජපක්ක කාලේ උ සමඟ රට සවාරිවලට ජෝන් බාස්ව එක්කං ගිහිපු එකට කරන කල ගුණ සැලකීමක් ලෙස එය සැලකිය හැකිය. හැම එකාම බලන්නේ තමන්ට සිදු වූ වාසි අවාසි මිස, සාධාරණත්වය හා රට ගැන නොවේ.
ඊයේ බරපතල වැඩ සහිතව හිරේට යවපු රෙදි හොරු දෙන්නා අද බන්ධනාගාර රෝහලේ ලැඟුම් ගෙන ඇත. හෙට ජාතික රෝහලේ ගෙවන වාට්ටුවටත්, අනිද්දා පෞද්ගලික රෝහලකත් ඇඩ්මිට් කළොත් එහි පුදුම වන්නට දෙයක්ද නැත. උස් තැන් දැක හැකිලෙන මිටි තැන් දැක පුප්පන කාලකන්නි නිළධාරින් සිටින රටක සිටීමේ ප්රතිපලය එයයි. අනුපාතයක් හෝ ප්රතිශතයක් ලෙස ගත් විට වනචර ප්රභූන් බන්දනාගාර ගත වන විට රෝහල් ගත වීම හා සාමාන්ය ජනයා එලෙස බන්දනාගාර ගත වීමෙන් රෝහල්ගත වීම ගැන බැලූ විට ඕනෑම කෙනෙකුට මෙතැන ඇති වංචාව පෙනේ. නීතිය ක්රියාත්මක වීමේදිත් නීතිය හා මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් (සැමෝටම එක සැලකිලි ලැබීම) කැඩෙන රටකි ලංකාව.
මෙනිසා වටිනා උසාවි තීන්දුවක් ආරක්ෂා කිරීමට හා අර කියූ ජාතියේ රටේ පවට උපන් කාලකන්නින්ගේ හා හොරුන්ගේ ක්රියාන්විත ආපස්ස හරවන අරගලයක් දැන් සිවිල් සමාජය තුල ඇති විය යුතුය. නැතිනම්, ප්රායෝගික තලයේදී වැරදි කිරීමට රාජ්ය නිලධාරින් බිය නොවනු ඇත. හැකි ඉක්මනින් අනෙක් දූෂිතයන්ටද මෙලෙසම නීතිය ක්රියාත්මක කරවීමට බලපෑම දැඩි කළ යුතුය. එසේ නැති වුවොත්, දෙපැත්තේම හොරු තම තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඩීල් දමනු ඇත. දැනටමත් ඩීල් ආරම්භ වී ඇති බව පෙනේ. මහාබැංකු බැඳුම්කර හොරුන්ට රාජපක්ක හොරු හිලව් වී යෑමට ඉඩ ඇත.
දැන්වත් ජනපති පඹයාට අර පිනෝකියෝට මෙන් පන ඒවා යැයි ප්රාර්ථනා කරමු. එසේ නොවුණොත් ඉතිහාසයේ මෙම වකවානුව හොරු දැක දැකත් හිටං හිටපු නපුංසක ජනපතියෙක් සිටි කාලයක් සේ සටහන් වනු ඇත.