Skip to main content

Dark clouds and silver linings

Today I heard about a grand wedding of an Indian tycoon (Ambani's son) from a friend of mine, and he showed me some videos of it too. He said famous and powerful people from around the world have been invited to it, and the cost of the event was going to be several Billions (of Indian Rupees or USD, I don't know). If you think about it, India is a country with a higher population of substandard living conditions. There are innocent and miserable children who are forced to work for a mere subsistence, being deprived of education, health facilities, and food and water. I remember a movie based on a true story in which Akshey Kumar was playing the leading role where he makes sanitary towels (pads) for poor women who could not afford it. In such a country, a single wedding event spends billions of money. What a crappy world we are living! You could imagine how much wealth this family has amassed. On the other, this "mental disease" of exorbitant spending must be highly we

ඉලෙක්ට්‍රෝනික්ස් IV (Electronics) - 12

කැපෑසිටර් මයික් පෙරවර්ධකයට සවි කිරීම

ඉහත පරිපථය සඳහා ඩයිනමික් මයික් එකක් යොදා ගත යුතු බව මා අවධාරණය කළ හේතුවක් තිබේ. එවන් මයික් එකක් ක්‍රියා කිරීමට පිටතින් සැපයුම් විදුලියක් අවශ්‍ය කරන්නේ නැත. මයික් එකෙන්ම යම් කුඩා විදුලියක් අමුතුවෙන්ම නිපදවෙන අතර, එම විදුලිය තමයි කෙලින්ම අප වර්ධනය කරන්නේ. එහෙත් බහුලවම භාවිතා කෙරෙන මයික් වර්ගයක් වන්නේ කන්ඩෙන්සර් මයික් (condenser microphone) හෙවත් ධාරිත්‍රක මයික්‍රෆෝන් (capacitor microphone) වේ. ඒවා ක්‍රියාත්මක වීමට පිටතින් විදුලි සැපයුමක් අවශ්‍ය කෙරේ.

ඩයිනමික් මයික් වර්ගය යටතේ රිබන් මයික් තිබුණා සේ, කන්ඩෙන්සර් මයික් වර්ගය යටතේ electret microphone කියා උපවර්ගයක් ඇත. ඉලෙක්ට්‍රෙට් මයික් ඉතා කුඩාවට, ලාභෙට නිපදවිය හැකිය. ඊට පිටතින් ලබා දිය යුතු විදුලිය කුඩාය. කුඩා ශබ්දයකින් විශාල විදුලි සංඥාවක් ලබා ගත හැකිය (එනම් මයික් එකේ සංවේදිතාව ඉහලය). ෆෝන්, සාමාන්‍ය ඩිජිටල් වීඩියෝ කැමරා, හෙඩ්සෙට්, හා කුඩා විදුලියකින් ක්‍රියාත්මක වන ශබ්දය පටිගත කරන උපකරණ ආදි සියල්ලෙහිම පාහේ ඇති ඉතා කුඩා මයික් එක වන්නේ මෙම ඉලෙක්ට්‍රෙට් මයික් එකයි. මෙතැන් සිට කන්ඩෙන්සර් මයික් යන වචනයෙන් මා හඟවන්නේ ඉලෙක්ට්‍රෙට් මයික් එක වේ (ඉලෙක්ට්‍රෙට් නොවන කන්ඩෙන්සර් මයික්ද ඉබේම මෙම වචනයෙන් ආවරණය වන බවද සිහිතබා ගන්න).

කන්ඩෙන්සර් මයික් එකකට එසේ භාහිර විදුලියක් අවශ්‍ය කරන්නේ ඇයිදැයි පැහැදිලි වෙනවා කන්ඩෙන්සර් මයික් එකක් ක්‍රියාත්මක වන විදිය ඉගෙන ගන්නා විට. මෙම මයික් එකකදී ශබ්දය අනුව වෙනස් වන්නේ ඒ තුල ඇති විශේෂිත කැපෑසිටරයේ ධාරිතාවයි. එම ධාරිතා වෙනස වෝල්ටියතා වෙනසක් බවට පත් කර, ඉන්පසු එම ඉතා දුර්වල වෝල්ටියතා සංඥාව තරමක් ප්‍රබල කර පිටතට ලබා දේ. ඒනිසා සෑම කන්ඩෙන්සර් මයික් එකක් තුලම (තනි ෆෙට් ට්‍රාන්සිස්ටරයකින් සැදුම්ලත්) වර්ධක පරිපථයක් කුඩාවට ඇත. මෙන්න මෙම කාර්යන් දෙක සිදු කිරීමට තමයි පිටතින් ජව සැපයුමක් ලබා දීමට සිදු වන්නේ.

කන්ඩෙන්සර් මයික් එකකට සපයන මෙම ජවය සැපයුම DC Bias Voltage ලෙස හැඳින්වේ (phantom power ලෙස හැඳින්වෙන්නෙත් කන්ඩෙන්සර් මයික්වලට විදුලිය සපයන මෙහිම තවත් ආකාරයකි). බයස් එක සඳහා වෝල්ට් 1.5 හා 9 අතර වෝල්ටියතාවක් ලබා දිය හැකිය. මිලිඇම්පියර් 1ක පමණ ඩීසී ධාරාවක් කන්ඩෙන්සර් මයික් එකට අවශ්‍ය වේ. තුන්වෙනි අතිරේකයේ මයික් ගැන වැඩිදුර විස්තර ඇත. පහත දැක්වෙන්නේ ඉලෙක්ට්‍රෙට් මයික් එකක් වන අතර මෙම කුඩා ඒකකය microphone capsule කියා කියයි. මෙම කුඩා ආවරණය තුල පවතින උපකොටස් තමයි ඉහත රූපයේ කැඩි ඉරිවලින් ඇඳි කොටුව තුල දක්වා තිබෙන්නේ.


කන්ඩෙන්සර් මයික් එකක් යොදා ගන්නේ නම්, අප සැලසුම් කළ පරිපථය තරමක් වෙනස් කිරීමට සිදු වෙනවා මොකද දැන් මයික් එකටත් යම් විදුලියක් කනෙක්ට් කරන්නට වෙනවා. එම විදුලිය බැටරියකින් සපයන ලෙසද සකස් කළ හැකිය. නැතිනම්, මේන් විදුලියෙන් (පවර් පැක් එකකින්) ක්‍රියාත්මක වන පරිදිත් සැකසිය හැකියි. එහෙමත් නැතිනම්, මයික් එක කනෙක්ට් වන පරිපථයෙන් ලැබෙන පරිදිද සකස් කළ හැකිය. අවශ්‍ය නම් බැටරියෙන් හා පරිපථයෙන් යන දෙයාකාරයෙන්ම ක්‍රියාකාරි වන ලෙස සැකසිය හැකියි. අප කරන්නට යන්නේ පෙරවර්ධක පරිපථයෙන් විදුලිය සපයන ක්‍රමයයි (පහසු හා ප්‍රචලිතම ක්‍රමය). එනිසයි පරිපථය තරමක් වෙනස් කරන්නට සිදු වන්නේ.

කන්ඩෙන්සර් මයික් පහත රූපයේ ආකාරයට දෙයාකාරයකින් පවතී. එකක අග්‍ර දෙකක් ඇති අතර, අනෙකෙහි අග්‍ර 3ක් පවතී. අග්‍ර ගණන වෙනස් වුවත් ක්‍රියාකාරිත්වය එකමයි. මේ දෙවර්ගයේදීම එක් අග්‍රයක් භූගතය (ground – GND) ලෙස හැඳින්වෙන අතර එය සැපයුම් විදුලියේ භූගතයට සම්බන්ද කරනවා. අග්‍ර දෙකක් තිබෙන එකේදී සැපයුම් විභවයේ ධන අග්‍රය සම්බන්ද කරන්නේද, මයික් එකෙන් එන සංඥාව පිටතට ලබා දෙන්නේද අනෙක් අග්‍රයෙනි. අග්‍ර 3ක් තිබෙන එකේදී එම කාර්යන් දෙක සඳහා වෙන වෙනම අග්‍ර 2ක් තිබෙනවා.


ඒ අනුව පහත රූපයේ ආකාරයට අග්‍ර 3ක් සහිත කන්ඩෙන්සර් මයික් සඳහා පරිපථය වෙනස් කළ හැකියි. කන්ඩෙන්සර් මයික් යොදා ගන්නා විට අනිවාර්යෙන්ම කප්ලිං කැපෑසිටරයක් භාවිතා කළ යුතුම වෙනවා. නැතිනම් මයික් එකේ හා ට්‍රාන්සිස්ටරයේ ඩිසී විදුලි එකිනෙකට මිශ්‍ර වී අවුලක් ඇති වෙනවාමයි. 

 
මයික් එකට විදුලිය සපයන රෙසිස්ටරයේ අගය සෙව්වේ මෙසේය. මයික් එකට වෝල්ට් 5ක් හා මිලිඇම්පියර් 1ක් අවශ්‍ය යැයි සලකා ඇත. එවිට, රෙසිස්ටර් අගය වන්නේ (6 – 5)V/1mA = 1k වේ. මයික් එකට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට අඩුවෙන් වෝල්ටියතාව හා ධාරාව සැපයූ විට, මයික් එකෙන් පිටවන සංඥාව දුර්වල වේ. අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වැඩියෙන් සැපයුවොත් මයික් එක විනාශ වී යා හැකිය. තවද කන්ඩෙන්සර් මයික් එකේ ඉම්පීඩන්ස් අගය ඩයිනමික් එකකට වඩා තරමක් විශාල විය හැකිය (කිලෝඕම් එකක් පමණ විය හැකිය). එනිසා මෙම සියලු පරාමිතින් ඔබ මයික් එක මිලදී ගන්නා විට දැන ගන්න.

අග්‍ර 2ක් සහිත කන්ඩෙන්සර් මයික් එකක් පහත ආකාරයට සෑදිය හැකිය. ධන විභවය ලබා දෙන්නෙත්, මයික් එකෙන් පිටවන විදුලි සංඥාව ලබා ගන්නෙත් එකම පින් එකෙනි. කැපෑසිටරය නිසා මයික් එකට ලබා දී තිබෙන වෝල්ටියතාව හා ට්‍රාන්සිස්ටරයේ බේස් වෝල්ටියතාව මිශ්‍ර නොවී එකිනෙකට වෙන්ව පවතී.